สรุปเเนวทางการรักษาเด็ก ADHD จาก หนังสือ The ADHD Advantage
อัพเดทล่าสุด: 20 มิ.ย. 2025
132 ผู้เข้าชม
หนังสือ The ADHD Advantage
Parenting Strategies To Turn Your Childs Inattention, Hyperactivity and Impulsivity Into Superpowers เสนอแนวทางในการจัดการและใช้ประโยชน์จากลักษณะเฉพาะของเด็ก ADHD แทนที่จะมองว่าเป็นข้อจำกัด โดยสรุปแนวทางการรักษาและจัดการ ADHD จากหนังสือมีดังนี้:
1. ทำความเข้าใจสมองของเด็ก ADHD
- สมองของเด็ก ADHD มีลักษณะเฉพาะที่เรียกว่า "Focus Zone" และ "Dream Park" ซึ่งทำงานสลับกันไม่สมดุล ทำให้มีปัญหาด้านการโฟกัสหรือจดจ่อมากเกินไป
- เด็ก ADHD มีระบบประสาทสัมผัสที่แตกต่าง อาจแบ่งเป็นกลุ่ม Hypo-sensitive (ต้องการสิ่งเร้ามาก) และ Hyper-sensitive (ไวต่อสิ่งเร้าเกินไป)
- การจัดระเบียบชีวิตประจำวัน : สร้างโครงสร้างและกิจวัตรที่ชัดเจน เช่น ตารางเวลาเช้า-เย็น ตารางงานบ้าน และการใช้ Checklist เพื่อช่วยให้เด็กจดจำขั้นตอนต่าง ๆ ได้ดีขึ้น
- การจัดพื้นที่การเรียนรู้ : ปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะกับการโฟกัส เช่น ลดสิ่งรบกวน จัดพื้นที่เก็บของให้เป็นระเบียบ และเตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นให้พร้อม
- การนอนหลับ: เน้นการนอนให้เพียงพอและมีคุณภาพ โดยกำหนดเวลานอนและตื่นให้สม่ำเสมอ
- โภชนาการ : เลือกอาหารที่ช่วยเสริมสมาธิ เช่น ผลไม้ ผัก และโปรตีน หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูงหรือผ่านการแปรรูป
- การออกกำลังกาย : กระตุ้นให้เด็กมีกิจกรรมทางกายเป็นประจำเพื่อช่วยลดพลังงานส่วนเกินและเพิ่มสมาธิ
- Active Recall : กระตุ้นให้เด็กทบทวนสิ่งที่เรียนด้วยการอธิบายด้วยคำพูดของตัวเอง
- Pomodoro Technique : แบ่งเวลาการเรียนเป็นช่วงสั้น ๆ (เช่น 25 นาที) สลับกับพักสั้น ๆ เพื่อรักษาความสนใจ
- การใช้ Flashcards : สรุปข้อมูลสำคัญเป็นการ์ดคำถามเพื่อช่วยในการท่องจำ
- การสอนให้รู้จักควบคุมอารมณ์ : ใช้เทคนิคต่าง ๆ เช่น การหายใจลึก ๆ (Box Breathing) การทำสมาธิ และการสร้างพื้นที่สงบ (Harmony Hub) เพื่อให้เด็กได้ผ่อนคลาย
- การป้องกันการระเบิดอารมณ์ : ระบุสิ่งกระตุ้น (Triggers) และสอนให้เด็กมีวิธีตอบสนองที่เหมาะสม เช่น นับ 1-20 เมื่อรู้สึกโกรธ
- Zone of Genius : ส่งเสริมให้เด็กทำกิจกรรมที่เขาชอบและถนัด เพื่อเพิ่มความมั่นใจและแรงจูงใจ
- การมีแบบอย่างที่ดี : ช่วยให้เด็กมี Role Model เพื่อเป็นแรงบันดาลใจ
- การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ : ใช้ภาษาที่ชัดเจนและสั้น หลีกเลี่ยงการตำหนิหรือเปรียบเทียบ
- การสร้างเวลาคุณภาพ : ทำกิจกรรมร่วมกันอย่างสม่ำเสมอเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์และความเข้าใจ
- Happiness Tokens System : ให้รางวัลเล็ก ๆ น้อย ๆ เมื่อเด็กทำตามกฎหรือแสดงพฤติกรรมที่ดี
- ผลลัพธ์ตามธรรมชาติ : ให้เด็กเรียนรู้จากผลของการกระทำ เช่น หากไม่ทำการบ้านก็ไม่ได้รับอนุญาตให้เล่นเกม
- ผู้ปกครองต้องเรียนรู้และปรับวิธีการเลี้ยงดูให้เหมาะกับลักษณะของเด็ก ADHD โดยไม่ยึดติดกับวิธีการเดิม ๆ ที่อาจไม่เหมาะกับเด็ก
บทความที่เกี่ยวข้อง
อาการ "ซน อยู่ไม่นิ่ง หงุดหงิดง่าย"ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มของ hyperactivity และ hyperirritability เป็นลักษณะพบบ่อยในเด็กที่มีสมาธิสั้น (ADHD) โดยเฉพาะประเภท Combined type และสามารถสร้างความเหนื่อยใจให้กับทั้งครอบครัว โรงเรียน และตัวเด็กเองได้มาก
การทำความเข้าใจพื้นฐานอารมณ์ของเด็กสมาธิสั้น มักมีปัญหาในการควบคุมอารมณ์ (emotional regulation) เช่น ความหงุดหงิดง่าย โกรธไว วิตกกังวล หรือแสดงออกอย่างไม่เหมาะสม
การรักษาเด็ก ADHD เน้นการปรับสภาพแวดล้อม การสร้างโครงสร้างชีวิตที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพพื้นฐาน การเสริมทักษะการเรียนรู้และสมาธิ การจัดการอารมณ์และพฤติกรรมอย่างเป็นระบบ การใช้วินัยเชิงบวก และการฝึกทักษะบริหารจัดการตนเองอย่างต่อเนื่อง