บทความ

สำหรับบางครอบครัว โดยเฉพาะครอบครัวที่มีลูกเป็นออทิสติก ช่วงวันหยุดกลับกลายเป็นช่วงที่เต็มไปด้วยความเครียดและความกังวล เพราะพ่อแม่มักกังวลว่าประเพณีและความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ในกิจวัตรประจำวัน จะส่งผลอย่างไรกับลูกของตน

•กลูเตนคือโปรตีนที่พบในข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ และมอลต์ •ใช้เป็นสารเพิ่มความหนืด รสชาติ หรือความคงตัวในอาหาร •แม้ข้าวโอ๊ตจะไม่มีกลูเตนโดยธรรมชาติ แต่เสี่ยงปนเปื้อน จึงมักแนะนำให้หลีกเลี่ยง •อาหารที่มักมีกลูเตน ได้แก่ พิซซ่า แครกเกอร์ พาสต้า คุกกี้ ขนมปัง เบเกิล และเบียร์

น้ำมันหอมระเหย (Essential oils) คือของเหลวที่กลั่นจากส่วนต่างๆ ของพืช เช่น ใบ ดอก เปลือกไม้ ราก ฯลฯ ใช้บำบัดทั้งทางร่างกายและจิตใจ

อาการ "ซน อยู่ไม่นิ่ง หงุดหงิดง่าย"ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มของ hyperactivity และ hyperirritability เป็นลักษณะพบบ่อยในเด็กที่มีสมาธิสั้น (ADHD) โดยเฉพาะประเภท Combined type และสามารถสร้างความเหนื่อยใจให้กับทั้งครอบครัว โรงเรียน และตัวเด็กเองได้มาก

การทำความเข้าใจพื้นฐานอารมณ์ของเด็กสมาธิสั้น มักมีปัญหาในการควบคุมอารมณ์ (emotional regulation) เช่น ความหงุดหงิดง่าย โกรธไว วิตกกังวล หรือแสดงออกอย่างไม่เหมาะสม

การรักษาเด็ก ADHD เน้นการปรับสภาพแวดล้อม การสร้างโครงสร้างชีวิตที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพพื้นฐาน การเสริมทักษะการเรียนรู้และสมาธิ การจัดการอารมณ์และพฤติกรรมอย่างเป็นระบบ การใช้วินัยเชิงบวก และการฝึกทักษะบริหารจัดการตนเองอย่างต่อเนื่อง

หนังสือ The ADHD Advantage ( Parenting Strategies To Turn Your Child’s Inattention, Hyperactivity and Impulsivity Into Superpowers ) เสนอแนวทางในการจัดการและใช้ประโยชน์จากลักษณะเฉพาะของเด็ก ADHD แทนที่จะมองว่าเป็นข้อจำกัด โดยสรุปแนวทางการรักษาและจัดการ ADHD จากหนังสือมีดังนี้

เมื่อถึงวัยที่เด็กเริ่มจับดินสอขีดเขียนแล้ว ผู้ปกครองหลายคนคงเจอปัญหาว่าทำไมเด็ก ๆ ถึงเขียนตัวอักษรกลับด้าน สับสนในการเขียนพยัญชนะม้วนหัวเข้าหรือออกบางตัว ฝึกเขียนซ้ำหลายครั้งแล้วก็ยังเขียนกลับด้านเหมือนเดิม

ปัญหาที่เรามักจะพบได้บ่อยในเด็กวัยเริ่มเขียน คือ เด็กจับดินสอไม่ถูกต้อง จับดินสอไม่เป็น ส่งผลให้เด็กไม่มั่นใจและไม่ให้ความร่วมมือในการเขียน

กล้ามเนื้อมัดเล็ก (Fine Motor) คือ ส่วนของกล้ามเนื้อตั้งแต่ข้อมือ ฝ่ามือ ไปจนถึงนิ้วมือ เป็นส่วนสำคัญที่ใช้ในการหยิบจับสิ่งของ และออกแรงเพื่อควบคุมทิศทางในการทำกิจกรรมต่าง ๆ

การดูดนิ้ว (Thumb Sucking) เป็นพฤติกรรมที่พบได้ตั้งแต่แรกเกิด โดยเด็กมักจะแสดงพฤติกรรมนี้เมื่ออายุ 18 สัปดาห์ และควรจะลดลงจนหายไปเอง

เมื่อเด็กเข้าสู่ช่วงวัย 1 - 3 ปี เป็นวัยที่มีความคิดเป็นของตัวเองค่อนข้างสูง เริ่มรู้จักความต้องการของตนเอง รู้จักการปฏิเสธมากขึ้น ปัญหาที่มาจากการที่เด็กเริ่มรู้จักตัวเองมากขึ้น คือ เลือกกิน กินยาก เบื่ออาหาร และไม่ยอมกินอาหาร

คุณภาพการนอน เป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ ความคิด และอารมณ์ของเด็ก ซึ่งปัญหาการนอนที่พบ ได้แก่ ไม่ยอมเข้านอน นอนดึก ตื่นกลางดึก และนอนละเมอ

การช่วยเหลือตนเองในการทำกิจวัตรประจำวัน เป็นทักษะสำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ผู้ปกครองควรส่งเสริมให้เด็กมีพื้นฐานที่ดี เพราะกิจวัตรประจำวันเป็นสิ่งจำเป็นที่เด็กทุกคนต้องทำประจำไม่ว่าจะเป็น การรับประทานอาหาร การแต่งกาย การขับถ่าย และการดูแลความสะอาดของร่างกาย

พฤติกรรมการเล่นแรงเป็นปัญหาที่ผู้ปกครองหนักใจเป็นอย่างมาก เพราะกระทบกับพัฒนาการด้านการเข้าสังคม เวลาพาเด็กไปเจอสังคมและสถานที่ใหม่ ๆ

การเล่น เป็นกิจกรรมการดำเนินชีวิตที่สำคัญในวัยเด็ก มีส่วนช่วยให้เด็กได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ และช่วยส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการสมวัยในทุก ๆ ด้าน เช่น พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่ พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก พัฒนาการด้านภาษา และพัฒนาการด้านการเข้าสังคม เป็นต้น

ปัจจุบันมีเด็กจำนวนไม่น้อยที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กที่กำลังเข้าสู่วัยเรียน และยังมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักจะพบปัญหาเกี่ยวกับการอ่านบ่อยที่สุด

ทำไมลูกเราถึงซน ชอบวิ่งไปวิ่งมา อยู่ไม่ค่อยนิ่งเลย? เป็นสิ่งที่ผู้ปกครองหลายคนกังวลว่าจริง ๆ แล้ว ลูกเราแค่ซนหรือมีอาการเข้าข่ายสมาธิสั้น

อย่างที่เราทราบกันแล้วว่า Neurofeedback เป็นการปรับการทำงานของสมอง โดยการนำวิธีการสะท้อนกลับของคลื่นสมองมาเป็นตัวช่วยในการปรับคลื่นสมอง โดยวัดคลื่นสมองแบบ Real-time แล้วนำผลลัพธ์ที่ได้มาแสดงให้เห็นผ่านทางภาพ วิดีโอ หรือเสียง

ก่อนที่จะพูดถึงการรักษาด้วย Neurofeedback ว่ามีส่วนช่วยในการรักษาและฟื้นฟูสมองของคนเรายังไงนั้น จะต้องทำความรู้จักเกี่ยวกับการตรวจวัดการทำงานของสมองด้วยการตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (QEEG) กันก่อน

ในปัจจุบันมีงานวิจัยที่ศึกษาผลการรักษาด้วย TMS ในเด็กออทิสติกอย่างแพร่หลาย จากงานวิจัยของ Ali และคณะ

โรคร่วม (Comorbidity) คือ การเกิดโรคร่วมตั้งแต่สองโรคเป็นต้นไปในผู้ป่วยรายเดียว ซึ่งโรคร่วมที่อาจเกิดขึ้นได้ในเด็กออทิสติกมีดังนี้

อย่างที่เราทราบกันดีว่า การกระตุ้นตัวเอง เป็นอาการสำคัญที่นำมาสู่การวินิจฉัยโรคออทิสติก (Autism Spectrum Disorder)

สิ่งหนึ่งที่ผู้ปกครองกังวลใจเป็นอันดับต้น ๆ ในเด็กออทิสติก เป็นเรื่องของพฤติกรรมกระตุ้นตัวเอง มักได้รับคำถามว่า ทำไมลูกกระตุ้นตัวเองตลอดเวลาเลยคะ แก้ไขยังไงได้บ้างคะ