การรับมือกับอารมณ์ของเด็กออทิสติก
การรับมือกับอารมณ์ของเด็กออทิสติก
ความสำคัญของการเข้าใจอารมณ์ในเด็กออทิสติก เด็กออทิสติกมักมีความท้าทายในการ:
- แยกแยะความรู้สึกของตัวเอง
- แสดงความรู้สึกอย่างเหมาะสม
- อ่านหรือเข้าใจอารมณ์ของผู้อื่น
- อารมณ์ เช่น ความโกรธ กลัว เศร้า หงุดหงิด หรือดีใจ อาจปรากฏออกมาด้วยพฤติกรรมรุนแรง เช่น ตะโกน โยนของ กรีดร้อง หรือเก็บตัว
สาเหตุที่ทำให้เด็กออทิสติกจัดการอารมณ์ได้ยาก
1.ความล่าช้าทางพัฒนาการด้านภาษาและการสื่อสาร
เด็กอาจยังพูดไม่ได้หรือสื่อสารได้จำกัด จึงไม่สามารถบอกว่า "ฉันโกรธ" หรือ "ฉันเครียด"
2.ความไวต่อสิ่งเร้าทางประสาทสัมผัส
แสง สี เสียง กลิ่น หรือการสัมผัสบางอย่าง อาจกระตุ้นให้เกิดอารมณ์เชิงลบได้โดยง่าย
3.โครงสร้างสมองที่แตกต่าง
งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่า การทำงานของสมองในผู้ที่มีภาวะออทิสติกแตกต่างจากเด็กทั่วไป ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการประมวลอารมณ์
แนวทางการสนับสนุนอารมณ์ของเด็กออทิสติก
1. สังเกตสัญญาณเตือนล่วงหน้า
- เรียนรู้พฤติกรรมก่อนการระเบิดอารมณ์ เช่น เคาะเท้า หน้าตึง ไม่สบตา
- ใช้แบบฟอร์มจดบันทึกหรือไดอารี่พฤติกรรม เพื่อหาต้นตอของความเครียด
- ใช้ภาพใบหน้า หรือการ์ดอารมณ์ช่วยเด็กเข้าใจว่าอารมณ์ที่รู้สึกคืออะไร เช่น โกรธ / เศร้า / กลัว
- หากพูดไม่ได้ ใช้ระบบสื่อสารทางเลือก (เช่น PECS)
- สอนวิธีหายใจลึก ๆ
- ใช้มุมสงบหรือ "calm down corner"
- ใช้ของเล่นช่วยคลายเครียด เช่น ลูกบอลบีบ แผ่นน้ำหนัก
4. ยอมรับความรู้สึกของเขา
- พูดว่า แม่รู้ว่าหนูโกรธ แทนการบอกว่า อย่าร้อง
- การยอมรับความรู้สึกเป็นก้าวแรกก่อนสอนวิธีรับมือ
5. สร้างกิจวัตรที่ปลอดภัยและคาดการณ์ได้
- เด็กออทิสติกมักรู้สึกมั่นใจเมื่อสิ่งต่าง ๆ เป็นระบบ
- ตารางกิจวัตรประจำวันช่วยลดความกังวล และป้องกันพฤติกรรมรุนแรงจากการเปลี่ยนแปลง
- อย่าตอบโต้ด้วยอารมณ์: ให้คุณเป็น "จุดสงบ" ที่ลูกสามารถพึ่งพาได้
- ฝึกบ่อย ๆ และค่อยเป็นค่อยไป
- หากปัญหาอารมณ์รุนแรง ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักจิตวิทยา หรือนักบำบัดพฤติกรรม
การสนับสนุนเด็กออทิสติกในการจัดการอารมณ์ ไม่ใช่เรื่องของการ "ควบคุมพฤติกรรม" เพียงอย่างเดียว แต่คือการ สร้างความเข้าใจ และ พัฒนาเครื่องมือทางอารมณ์ ที่เหมาะกับตัวเขา
Tags :
บทความที่เกี่ยวข้อง
เด็กออทิสติกสามารถเรียนรู้ที่จะนอนได้ แต่ต้องอาศัยความเข้าใจในตัวเด็กแต่ละคน และต้องอิงทั้งพฤติกรรม สิ่งแวดล้อม และการตอบสนองทางประสาทสัมผัส
เด็กหลายคน โดยเฉพาะเด็กออทิสติก มักมีความรู้สึกเชิงลบกับอาหารใหม่ ๆ ซึ่งอาจเกิดจากประสบการณ์ไม่ดี ความเครียดจากประสาทสัมผัส หรือปัญหาในการควบคุมสิ่งแวดล้อม เป้าหมายคือ เปลี่ยน อคติทางอาหาร (food aversion) ให้กลายเป็น ทัศนคติเชิงบวก (positive food attitudes) ผ่านแนวทางแบบค่อยเป็นค่อยไป
สำหรับบางครอบครัว โดยเฉพาะครอบครัวที่มีลูกเป็นออทิสติก ช่วงวันหยุดกลับกลายเป็นช่วงที่เต็มไปด้วยความเครียดและความกังวล เพราะพ่อแม่มักกังวลว่าประเพณีและความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ในกิจวัตรประจำวัน จะส่งผลอย่างไรกับลูกของตน