เครื่องมือและวิธีรับมือ ความโกรธและอาการระเบิดอารมณ์ ในเด็กออทิสติก
เครื่องมือและวิธีรับมือ ความโกรธและอาการระเบิดอารมณ์ ในเด็กออทิสติก
ทำไมความโกรธและอาการระเบิดอารมณ์ถึงพบได้บ่อย?
- เด็กออทิสติกมักมีความท้าทายด้าน การสื่อสาร และ การควบคุมอารมณ์
- เมื่อพวกเขาไม่สามารถบอกความต้องการหรือความรู้สึกได้ เกิดความ หงุดหงิด และนำไปสู่อารมณ์โกรธหรือการระเบิดอารมณ์ (tantrums)
- สิ่งกระตุ้น (Triggers) ที่พบบ่อย ได้แก่:
- การเปลี่ยนกิจวัตรกะทันหัน
- เสียงดัง/แสงจ้า หรือสิ่งเร้าทางประสาทสัมผัส
- ความคับข้องใจที่ไม่สามารถสื่อสารได้
- ความเหนื่อยหรือความเครียดสะสม
เครื่องมือและวิธีจัดการ
1. การป้องกัน (Prevention Tools)
- สร้างกิจวัตรที่คงที่ (Predictability): เด็กออทิสติกมักรู้สึกปลอดภัยเมื่อชีวิตมีแบบแผน
- ใช้ Visual Supports: ตารางภาพ, บัตรคำสัญลักษณ์ (Picture Cards), หรือ Social Stories เพื่ออธิบายสิ่งที่จะเกิดขึ้น
- ระบุสิ่งกระตุ้น (Identify Triggers): สังเกตว่าอะไรเป็นตัวกระตุ้น แล้วพยายามลดหรือนำออกไป
- การสอนทักษะระบายอารมณ์: เช่น ใช้คำง่าย ๆ บอกว่า โกรธ, เศร้า, เหนื่อย
- การใช้เทคนิคผ่อนคลาย (Calming Strategies):
- การหายใจลึก ๆ
- การบีบของเล่นคลายเครียด
- การใช้พื้นที่สงบ (Calm-down corner)
- การเสริมแรงเชิงบวก (Positive Reinforcement): ชมเชยหรือให้รางวัลเล็ก ๆ เมื่อเด็กสามารถจัดการอารมณ์ได้ด้วยตนเอง
- รักษาความสงบ: ผู้ใหญ่ควรใช้เสียงนุ่มนวล ไม่ตะโกน ไม่ดุด่า
- ลดสิ่งเร้า: พาเด็กออกจากสภาพแวดล้อมที่มีเสียงดัง/คนพลุกพล่าน
- ไม่ใช้การลงโทษรุนแรง: เพราะจะทำให้อารมณ์รุนแรงขึ้น และเด็กอาจเรียนรู้เชิงลบ
- ใช้ ภาพ (PECS) หรือ อุปกรณ์สื่อสาร (AAC apps) สำหรับเด็กที่พูดไม่ได้หรือพูดได้น้อย
- ฝึกการใช้ประโยคสั้น ๆ เช่น ฉันอยากพัก, ขอเงียบหน่อย เพื่อแทนการระเบิดอารมณ์
- ฝึกการแก้ปัญหา (Problem-solving skills) เช่น ถ้าไม่พอใจ ขอความช่วยเหลือ แทนที่จะกรีดร้อง
- ฝึกผ่านการเล่นบทบาทสมมุติ (Role-play) หรือใช้การ์ดสถานการณ์
- ใช้การสอนซ้ำ ๆ และทำต่อเนื่อง เพราะเด็กออทิสติกต้องการเวลา มากกว่าจะเรียนรู้วิธีใหม่ ๆ
- สังเกตและจดบันทึกสถานการณ์ที่เกิดอารมณ์โกรธ/ระเบิดอารมณ์
- เตรียม กล่องเครื่องมือสงบสติ (เช่น หูฟังตัดเสียง, ของเล่นบีบ, ผ้าห่มถ่วงน้ำหนัก)
- ทำงานร่วมกับครูและนักบำบัดเพื่อหากลยุทธ์ที่เหมาะสมเฉพาะบุคคล
- เสริมแรงเชิงบวกเมื่อเด็กจัดการอารมณ์ได้ดี
- การตะโกน ดุด่า หรือทำโทษทางกาย
- การเพิกเฉยต่อสัญญาณเตือนเล็ก ๆ ก่อนการระเบิดอารมณ์
- การเปลี่ยนกิจวัตรกะทันหันโดยไม่บอกล่วงหน้า
Tags :
บทความที่เกี่ยวข้อง
ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) คือความผิดปกติด้านการกินที่เด็กปฏิเสธอาหารบางชนิดอย่างรุนแรง หรือรับประทานอาหารได้น้อยมาก จนอาจทำให้ขาดสารอาหาร น้ำหนักไม่เพิ่มตามวัย หรือพัฒนาการชะงักได้
เด็กที่เป็น ออทิสติกมีแนวโน้มพบ ARFID มากขึ้น เมื่อเทียบกับประชากรทั่วไป พฤติกรรมการกินมักเชื่อมโยงกับปัญหาการรับรู้ทางประสาทสัมผัส (sensory processing) และรูปแบบพฤติกรรมที่ยึดติดกับกิจวัตร
การเปลี่ยนแปลงเป็นเรื่องยากสำหรับเด็กออทิสติก แต่ ด้วยการเตรียมล่วงหน้า กิจวัตรที่ชัดเจน การสนับสนุนทางอารมณ์ และความร่วมมือกับโรงเรียน จะช่วยให้เด็กค่อย ๆ ปรับตัวได้ดีขึ้น ลดพฤติกรรมที่ยากลำบาก และสร้างความมั่นใจในการเผชิญสิ่งใหม่ ๆ
ความสัมพันธ์ระหว่างออทิสติกกับโรคลมชัก
งานวิจัยจำนวนมากพบว่า โรคลมชักพบได้บ่อยในบุคคลที่เป็นออทิสติก มากกว่าคนทั่วไป
ประมาณ 20–30% ของเด็กออทิสติกอาจมีอาการชัก ในช่วงหนึ่งของชีวิต
